Aquariumhouden, stap voor stap
Deel 10 (slot)

door Rik Vanhoenacker, clubblad, extra dossier.

De natuur dichtbij huis

In onze reeks over aquariumhouden zijn we zowat de hele wereld rondgereisd. Als je bij leden in de huiskamers gaat kijken is het net zo, de hele wereld zwemt in ons huiskameraquarium. Slechts weinigen raken geïnteresseerd in de eigenlijk prachtige biotoopjes, dichtbij ons. Tenzij... de vijverliefhebbers en meer bepaald de liefhebbers van natuurvijvers.

Natuurvijvers en siervijvers zijn twee verschillende zaken en het dient gezegd dat de meeste vijvers die we te zien krijgen siervijvers zijn. Ze zijn volledig kunstmatig aangelegd, dikwijls onnatuurlijk van vorm. Er zitten meestal uitheemse vissen in zoals koi's, goudvissoorten en dergelijke.

Meestal drijven er subtropische mosselplanten en waterhyacinth op het oppervlak. Fonteinen en watervallen, stenen siervoorwerpen en spuitstukken, vijverkabouters... allemaal zaken waar we in een natuurlijke vijver steevast voor bedanken.

Een natuurvijver bevat uitsluitend inlandse fauna en flora, is onregelmatig en natuurlijk gevormd, biedt geen plaats aan kunstmatige ornamenten maar biedt een perfekt evenwicht tussen planten, vissen en de andere dieren. Extra voeding is onnodig, extra bemesting van de planten uit den boze. Eigenlijk vraagt dergelijke vijver veel minder onderhoud dan een siervijver en kost ook beduidend minder.

Daar staan natuurlijk enkele negatieve zaken tegenover: de vissen zijn minder kleurrijk, de vijver heeft snel de neiging om te gaan verwilderen. Meestal is dat onze eigen fout doordat we planten samen zetten die mekaar niet aankunnen of doordat we teveel soorten aanplanten. Datzelfde geldt voor de vissen, beperk het aantal soorten en individuen.

Eigenlijk zijn we nu ver aan het afdwalen van het aquariumhouden dat in de titel van de reeks aangehaald wordt. Laat ons daarom terug naar de essentie van deze reeks terugkeren. Weinigen voelen zich geroepen om die inlandse flora en fauna eens in een aquarium te gaan houden. Het vraagt wat durf om planten en dieren op een alternatieve manier te gaan houden maar het loont de moeite. Mijn bak doet het inmiddels uitstekend alhoewel het voorlopig zelfs een combinatie is met enkele kamerplanten die niet inheems zijn, en een Hygrophyla stricta die momenteel 15 cm boven water zijn ware aard laat zien. De javavaren moet nog bewijzen of ie het zal doen.

Men neme een aquarium, brengt daarin een achterwand en zijwanden aan die er zo natuurlijk mogelijk uitziet en liefst een donkere kleur heeft (donkerbruin of donkergrijs), zoekt ergens een proper riviertje waarvan de oevers een donkere steensoort laten zien. In de binnenkant van de bochten zet zich een fijn tot middelfijn zand af dat voor ons doeleinde geschikt is. Neem ook enkele schepjes grover zand, enkel keitjes en enkele grotere stenen om wat afwisseling te brengen in de bodem van de bak. Neem alleen iets mee van een plaats die geen natuurgebied is. Zorg dat je voldoende hebt voor een bodem van 6-7cm.

Planten en dieren kun je beter in vijvercentra halen, zo plunder je de natuur niet en heb je minder kans om ongewenste ziekten mee te brengen. Ikzelf probeer ook wel eens planten te redden die anders zouden verloren gaan... in de buurt van wegenwerken en nieuwbouwwerven liggen dikwijls prachtige plassen en beken die onder beton dreigen te verdwijnen. Zo zag ik eens een 300 meter lange beek vol zwanebloem en dotterbloem onder het beton verdwijnen. Zo kan je de natuurrijkdom redden in plaats van te plunderen.

Als je planten uit de natuur neemt, spoel die dan zeer grondig, eventueel met water waar een scheutje bleekwater aan toegevoegd werd. Maak de wortels volledig vrij van aarde, te lange wortels snijdt je af met een scheermesje.

Als onderwaterplanten / zuurstofplant heb je prachtige resultaten met hoornblad (Ceratophyllum), waterpest (Elodea), vederkruid (Myriophyllum). Moeraspanten gedijen prachtig in een aquarium waar slechts een 15 cm water in staat. Bruikbare soorten zijn: beekpunge (Veronica beccapunga, pijlkruid (Sagittaria), penningkruid (Lysimachia nummularia), Leidse plantje (Saururus cernuus) en eventueel kabbescheer (Pistia stratiotes). Zorg voor een lichte waterbeweging maar geenszins voor grote stroming. Een verlichting van twee TL-buizen die zo'n 20 cm boven het oppervlak hangen geeft voldoende licht om in het ondiepe water tot op de bodem door te dringen.

Als dieren kan je kleinblijvende visjes houden zoals gekweekte bittervoorntjes, haal die nooit uit de natuur (beschermde soort). Vermijdt karperachtigen want die vreten de planten kapot en graven putten in de bodem... vaarwel plantebakje! Je kan ook veel plezier beleven aan zoetwatergarnaaltjes, zoetwatermossels, poelslakken, watertorren... liefst muggelarven vermijden want dat worden natuurlijk muggen in huis.

Amfibieën vallen buiten beschouwing want alle Europese soorten zijn beschermd. Er kunnen natuurlijk gekweekte Chinese salamanders in een vijvercentrum gekocht worden, maar dan kan je niet meer van een compleet inlandse bak spreken.

Voorwaarde voor dit alles is een tamelijk lage temperatuur. Zo'n bak wordt uiteraard nooit verwarmd (lekker zuinig), en dient in een niet te warme kamer te staan. Is jouw living op zo'n subtropische 25 graden Celsius verwarmd, dan is dat niet zo best. Tot 20 graden Celsius zijn er niet veel problemen. Als je een koelere kamer kan bieden is dat uiteraard meegenomen. Die kamers zijn toch minder geschikt voor een tropisch aquarium.

Wat voeding betreft voeder ik nu en dan wat klein levend voer uit mijn vijver (watervlo), diepvries- en droogvoer zoals we het allemaal kennen, kleine stukje mosselvlees... De slakken en garnalen voeden zich voornamelijk met de aanwezige algen.

Ik hoop dat enkelen onder U de stap eens wagen om het onderwaterleven van onze streken eens te gaan bestuderen. Het is even boeiend als de tropische toestanden, plant en dier zijn minder duur, verwarming hoeft niet... het is alleen een stuk minder kleurrijk. Daartegenover staat de kennis die je opdoet van inheemse dieren en planten en de voldoening om iets speciaals en waardevol in huis te hebben.

Debelec.jpgPoisson-dor.jpgStandaert.jpgWebdesign.jpgIbus-2018-VOOR-DRUK.jpg
Proxy-Delhaize-2018.jpgDHondt.jpgBakkerij-Van-Huffel.jpgAquaValley.jpgHayo.jpgtPassantje.jpg