Starten met een aquarium
Deel 16 - Het behandelen en verzorgen van vissen.
Auteurs Johan De Coninck (Aquarianen Gent), Freddy Lievens en Lieven Valcke.
1. Keuze van het vissenbestand.
Het is niet alleen belangrijk om voor een speciaalaquarium uw vissen goed uit te kiezen, dit geldt ook voor een gezelsschapbak. Hoe meer de vissen qua watersamenstelling, temperatuur, inrichting, gedrag, enz... dezelfde eisen stellen, hoe beter men het aquarium kan inrichten voor de te houden vissen. Dit resulteert tot heel wat minder vissterfte. Een gezelsschapaquarium zou het aquarium bij uitstek zijn voor de beginnende liefhebber. Daar zijn heel wat bedenkingen bij te maken want, door de diversiteit van vissen en planten, die elk hun karakteristieken hebben, komen heel wat problemen het hoofd opsteken. Beter is het om een gezelsschapaquarium te houden met vissen uit dezelfde streek (zie deel 2). Een aquarium met labyrinthen ziet er uit als een gezelsschapaquarium maar, omdat men de vissen van dezelfde streek houdt met bijna dezelfde kenmerken zullen er minder problemen optreden.
2. Aankoop.
Het allerbelangrijkste bij de aankoop van vissen is dat men zeer goed oplet of de vissen wel gezond zijn. In handelszaken gebeurt het wel eens dat vissen niet gezond zijn omdat ze met velen in kleine aquaria gehouden worden. Eén zieke vis in zo'n aquarium kan dan gemakkelijk de ganse bak besmetten. Dit is echter niet altijd gemakkelijk want ziekten, zeker in een vroeg stadium, zijn niet altijd goed zichtbaar.
Men moet ook opletten dat de vissen goed gevormd zijn. Regelmatig worden bijvoorbeeld discussen aangeboden die allesbehalve de ronde lichaamsbouw hebben die ze zouden moeten hebben. Informeer U vooraf goed over de vissen die u van plan bent aan te kopen, zodat u weet hoe deze vissen er werkelijk moeten uitzien. Ga eens kijken bij een ervaren aquariaan. Bekijk het vinnenstelsel, hun lichaamsbouw en hun algemeen uiterlijk.
Vele vissen zitten in de handelszaken niet op kleur, dit is bij vele vissen normaal. Deze vissen kleuren slechts uit in een goed ingericht aquarium waar ze zich thuis voelen. Apistogramma, antennebaarsje, congozalmen en Colisa chuna zijn bijvoorbeeld zo'n vissen. Een gup, xhipho en platy zijn vissen die dan wel al op kleur zouden moeten zitten.
Indien men van plan is om muilbroedende cichliden aan te schaffen is het belangrijk om na te gaan of ze al dan niet uitgeknepen zijn. Sommige 'liefhebbers' halen het jongbroed uit de muil van de ouderdieren vooraleer ze zelf komen uitzwemmen. Zo bekomen ze een veel grotere opbrengst qua aantal vissen, toch de kwaliteit ervan is van veel minder niveau Zelfs bij vrienden-aquariumliefhebbers gebeurt het wel eens dat de jongen niet de volledige broedperiode in muil van de ouderen hebben doorgebracht. Een ander nadeel daarvan is; deze vissen hebben niet de volledige opvoeding gehad die ze nodig hebben bij het verder kweken van deze vissen. Het gedrag van deze vissen is zoals het ware incompleet. Ook bij de aanschaf van substraatbroeders moet men nagaan of ze niet direct na de eiafzetting uit het aquarium gehaald werden. Vele scalaren van tegenwoordig weten zelf niet meer dat ze scalaar zijn.
3. Vissen overbrengen in het aquarium.
Druppelmethode:
Eens met uw vissen thuis gekomen moeten ze in uw bak overgebracht worden. Het plaatsen van de plastic zak met vissen in het aquarium is voor sommige vissen wel voldoende, toch zal deze methode voor vele vissen niet genoeg zijn. Deze methode maakt de overgang tussen het temperatuurverschil wel gemakkelijker maar niet de overgang van het verschillend water. Dit is echter in vele gevallen de boosdoener bij vissterfte na het inbrengen van vissen.
Beter is, dat men de aangekochte vissen in een plastic emmer plaatst die alleen gebruikt wordt voor aquariumdoeleinden. Men maakt een hevel met een luchtdarm waarop men op het uiteinde een kraantje aansluit. Nadat de hevel in werking is getreden draait men het kraantje net niet dicht zodat het water van uw aquarium druppelsgewijs in uw emmer terecht komt.
Het is aan te raden om uw vissen al in de emmer te behandelen tegen parasieten en stress. Via verenigingen kunt u aan tabletten komen die de vissen ontdoen van parasieten en van de stress. Deze tabletten worden gebruikt door de importeurs en zijn niet in de detailhandel te verkrijgen. We durven nu niet garanderen dan dat het nog onmogelijk is dat uw vissen ziekten dragen of zouden sterven. Eigen ervaringen leert ons dat het risico op ziekten heel wat verminderd.
Ondertussen vult de emmer zich met aquariumwater van uw bak en wordt het stilaan tijd om uw vissen over te brengen. Hoelanger men wacht met het overplaatsen van de vissen, hoe beter uw vissen de overgang zullen verdragen. Men wacht best tot het waterniveau in de emmer verdubbeld is (twee tot drie uur). Zo heeft men ervoor gezorgd voor een goede geleidelijke overgang tussen het waterverschil van de twee wateren.
Een andere methode kan als volgt: men neemt een doorzichtig plastic pot waar men de nieuwe vissen insteekt met het water dat men meekrijgt van de handelaar. Men plaatst deze pot in het aquarium zo dat hij blijft drijven. Af en toe giet men dan een klein beetje water van het aquarium in de pot waar de vissen zich bevinden. Dit heeft twee voordelen. Ten eerste, zo word de temperatuur van het water waar de nieuwe vissen inzitten geleidelijk aan gelijk aan het water dat in uw bak zit. Ten tweede, uw 'oude vissen zien uw nieuwe aanwinsten en kunnen bij wijze reeds kennismaken met elkaar. Houdt dan goed in het oog dat uw vissen niet al te veel dreigen naar uw nieuwelingen. Heeft u agressieve vissen dan is het ook aan te raden om uw nieuwe vissen 's nachts in het aquarium te steken.
Daarna brengt men de vissen over in uw aquarium met een schepnetje. Nooit het water dat in de emmer zit in uw aquarium gooien. Zijn er in het water van de aquariumzaak toch nog parasieten of ander ongedierte dan kippert men deze in uw water, wat ernstige gevolgen kan hebben.
De allerbeste methode om geen ziekten en andere ongemakken in uw aquarium te krijgen is het gebruik van een quarantainebak. dit is een klein aquarium dat niet ingericht word. Enkel de levensnoodzakelijke hulpmiddelen worden voorzien. Zo kan men de nieuwe vissen zeer goed in het oog houden en bij eventuele ziekten behandelen.
Importeer nooit vissen net voor u op vakantie gaat. Men kan dan geen voldoende aandacht schenken aan de vissen en eventuele ziekten worden niet waargenomen, met alle gevolgen van dien.
4. Eerste nazorg.
Uw vissen moeten altijd goed in de gaten gehouden worden maar na het inbrengen van nieuwe vissen moet men zeker driemaal zo goed het visbestand in het oog houden. Ondanks alle voorzorgen is het niet ondenkbaar dat uw vissen ziek zouden worden.
Ook moet men in de gaten houden of uw nieuwe vissen geapprecieerd worden door uw oudere vissen. Bij het zorgvuldig uitkiezen van de vissen in functie van uw huidig visbestand, zou dat geen probleem mogen geven, maar toch je weet nooit.
5. Het voederen van vissen.
Het is vanzelfsprekend dat vissen moeten gevoederd worden. De meeste liefhebbers maken echter de fout dat ze hun vissen te veel voederen. Men moet er voor zorgen dat het gegeven voedsel opgegeten is na enkele minuutjes. Voedsel dat blijft liggen is een bron van algvorming (zie hoofdstuk 3, deel 5). Beter heeft men twee tot driemaal per dag eten in kleine hoeveelheden dan eenmaal een grote hoeveelheid. Vergeet ook niet wekelijks een vastendag in te lasten.
Het belangrijkste is dat men voor afwisseling moet zorgen in het aangeboden voedsel. Hier maken de meeste beginnende liefhebbers de grootste fouten. De vissen krijgen niets anders te zien dan droogvoer. Droogvoer is geen slecht voedsel maar wat denkt u ervan om alle dagen instant-maaltijden te eten? Het best geeft men de vissen levend voer. Dit is echter niet altijd gemakkelijk omdat deze niet altijd in de handel aangeboden worden. Men moet ze zelf gaan scheppen wat voor velen een probleem is. Is dit wel mogelijk voor u, doe het dan gerust. U zult versteld staan van de gretigheid waarop uw vissen zullen eten. Toch kan men deze diertjes voederen aan uw vissen zonder ze zelf te gaan scheppen. In de handel zijn diepvriestabletten verkrijgbaar waar men voor u de diertjes heeft ingevroren. Dit is beter voedsel dan het droogvoer, toch heeft dit niet de kwaliteit als dat van levend voer. Zeker mag men ook het groenvoer niet vergeten, indien uw vissen daarnaar verlangen.
Men zorgt er ook voor dat het voedsel de gepaste grootte heeft voor uw vissen. Het is vanzelfsprekend dat neons kleiner voedsel tot zich nemen dan Cichlasoma-soorten.
Bodembewoners en zeker corydora's zijn vooral nachtactief wat betekent dat overdag voederen minder zin heeft. Men heeft deze vissen net voor het uitschakelen van de verlichting eten. Zorg ook voor voedsel dat snel genoeg naar de bodem zinkt, anders zou het wel kunnen gebeuren dat er geen voedsel de bodem bereikt want de vissen van de andere lagen hebben het al binnengespeeld.
5. Waterverversing.
Stel eens voor dat je een week lang niet mag douchen en na die week neemt U een bad. Het zelfde geld voor uw vissen. Vissen houden van een goede waterverversing net zoals u van een goed bad houdt.
Waterverversing gebeurt het best elke week toch in niet te grote hoeveelheden (25%). Hoe meer men ververst, hoe beter, maar ook hoe minder water men mag verversen. Het best is dat men kraan laat druppelen in het aquarium en met een overloop werkt. Zo bekomt men een ideale waterverversing waarvoor uw vissen u zullen belonen door snel te groeien en hun mooiste kleuren te laten zien.
Het is ook belangrijk dat het water waarmee men ververst, ongeveer dezelfde watersamenstelling heeft als het water van uw aquarium.
6. Het uitvangen van vissen.
Het uitvangen van vissen is zeker geen gemakkelijke bezigheid. Het is tijdrovend, vissen worden weleens beschadigd en na een uur loopt men dan toch gefrustreerd weg van het aquarium en men moet nog de helft van de vissen uitvangen. Als men enkele tips in acht neemt vooraleer men de vissen gaat uitvangen, bespaart men zichzelf heel wat narigheden.
* Bij voorkeur vangt men de vissen 's nachts. De vissen zitten dan veel rustiger dan bij klaarlichte dag.
* Het best heeft men de vissen een dag of twee geen eten. Kom jij met je net in het water dan denken ze dat ze eindelijk eten krijgen en komen op uw net afgestormd.
* Men gebruikt netten men fijne mazen. Tegenwoordig heeft men netjes met een wit gaas dat veel veiliger is voor het uitvangen van vissen dan de groene grofmazige netten van vroeger.
* Men gebruikt twee netten, een groter voor het uitvangen van de vissen en een kleiner om de vissen naar het groot net te jagen.
* Men laat de netten een uurtje op voorhand in het aquarium liggen, uw vissen zullen in uw net zwemmen. Na enkele pogingen tot uitvangen heeft dit geen enkele werking meer maar, men zal toch reeds een groot deel van de vissen uit de bak gehaald hebben.
* Men probeert zo goed mogelijk de vis van langs onder uit te scheppen. Dit om de kop niet te beschadigen en de vissen niet al te veel op te jagen. Eenmaal de vis in de gaten krijgt dat er op hem gejaagd word, is het nog veel moeilijker om hem te vangen. Dit komt omdat vissen die gevangen worden een schrikstof afscheiden, dat heel gekenmerkt is voor de soort. De soortgenoten in de bak ruiken dit en worden zo gealarmeerd.
Helpt het nog niet om uw vissen uit het aquarium te halen, maak dan gebruik van een val. Men neemt bijvoorbeeld een plastic fles waar men de top van af snijdt, men plaatst deze enkele dagen in het aquarium en laat de vissen enkele dagen vasten. Men neemt de fles eruit en men steekt voedsel in die fles. Men plaatst de fles terug in het aquarium en gegarandeerd, het duurt geen tien minuten of vis is aan het eten in uw fles. Men sluit de fles af en zo kan men de vis uit het aquarium liften..
Het uitvangen van rotscichliden is zeker geen gemakkelijke taak. Men kan immers niet met het netje tussen de rotsen waar de cichliden zich schuil gaan houden als ze gevaar voelen. Meestal haalt men de rotsconstructie uit het aquarium omdat men zo beter de vissen kunt vangen. Dit is een zeer tijdrovende taak maar, er is nog een andere mogelijkheid.
Men vangt de vissen 's avonds laat of 's nachts wanneer het licht reeds enkele uurtjes uitgedoofd is, dit omdat vissen veel rustiger zijn als ze in het donker zwemmen. Men zorgt ervoor dat reeds alle dekruiten op voorhand verwijderd zijn waardoor men tijd bespaart.
Indien men alle benodigdheden bij zich heeft zoals een schepnet en een emmer, schakelt men de verlichting aan. Uw vissen zullen door het plotse licht een vijftal minuten suf zijn waardoor men ze gemakkelijker kunt uitvangen.
Eens ze in het schepnetje terecht gekomen zijn, tilt men voorzichtig de vissen uit het aquarium en laat men de vissen op hun positieven komen.
Deze methode heeft zeker geen gegarandeerd succes maar ze is het uit te proberen waard.