Poetsen van een aquarium ... let op!

Dr. V. Dhondt, Dermatologe AZ Maria Middelares Gent, Aquarianen Gent

Naar aanleiding van een patiënt, gezien tijdens mijn raadpleging in het AZ Maria Middelares, werd mij gevraagd een artikel te schrijven over een huidinfectie die kan opgelopen worden tijdens het poetsen van een aquarium, het "aquariumgranuloom" genaamd dat wordt veroorzaakt door Mycobacterium marinum.

Mycobacterium marinum is een organisme dat leeft in bevuild water (zowel zoet als zout water, zwembaden, meren, etc.) en waarmee mensen kunnen besmet worden. De bacterie dringt bij het poetsen van het aquarium via een wondje in de huid (meestal ter hoogte van de handen) binnen in het lichaam. Na enige tijd (meestal twee tot drie weken) ontstaat een roodpaarse, ontstoken pustel (*) op de plaats van besmetting. Nadien ontwikkelen zich op de voorarm naar proximaal toe onderhuidse 'bulten' die een wat paars-rode kleur hebben. Deze 'bulten' verlopen typisch volgens de drainerende lymfevaten dus op een lijn boven elkaar (zie foto, let op het wondje ter hoogte van de duim en dan de 2 paars-rode 'bulten' op de voorarm).
Bij patiênten met een verminderde weerstand (transplantpatiënten, patiënten die immuunsuppressieve medicatie (**) moeten nemen, enz.) kan de infectie uitbreiden naar het volledige lichaam.

De diagnose wordt door een dermatoloog vaak snel gesteld, enkel op basis van het klinisch beeld. Een bevestiging is echter nodig door een huidbiopt (***) met culturen van de etter en de ontstoken huid.

De behandeling van deze infectie is vaak moeilijk en langdurig. De patiënt moet vaak minstens zes maanden en meestal meer dan één type antibiotica nemen. Preventieve maatregelen zijn dus zeer belangrijk en eigenlijk zeer eenvoudig. Het dragen van handschoenen bij het poetsen van het aquarium, zeker wanneer men een wondje heeft ter hoogte van de handen, wordt ten stelligste aangeraden.

(*) Een pustel of puistje (Latijn: pustula) is de dermatologische benaming voor een met pus gevuld, oppervlakkig gelegen blaasje in de huid
(**) Immuunsuppressieve geneesmiddelen onderdrukken de afweer (immuunreactie) van het lichaam
(***) Een biopsie is een medische handeling waarbij een stukje weefsel uit het lichaam verwijderd wordt om onderzocht te worden, met de bedoeling een diagnose te stellen. Het weggenomen weefsel heet een biopt.