Eikebladvaren
Een simpel plantje?

Door R. CAERS, "Zilverhaai Beringen"

 

In amper een jaar tijd bedekte dit 'simpel' plantje het Brokopondostuwmeer in Suriname met een dikke mat van 15000 hectare (1966). Eendekroos, denkt U ? Nochtans betreft het hier een ander, door vrijwel ieder aquariaan gekend plantje, dat tot de familie der Parkeriaceae behoort. Bescheiden in het Nederlands blad op blad, eikeblad, eikebladvaren of sumatravaren genoemd, is de Latijnse benaming een grotere verwarring toebedeeld.

Zo vinden wij hem terug in de literatuur als Ceratopteris met soortnamen pteridioides, thalictroides, cornuta, deltoidea maar ook als Parkeria ptercides en pteriodiotes. En toch handelen ze allen over eenzelfde watervarentje dat Afrika als oerherkomst heeft. Door de eeuwen heen heeft dit plantje (met de wind meegevoerde spoorelementen) andere werelddelen veroverd (Amerika, Azie en Noord-Australië) en is nu meer een tropische tot subtropische cosmopoliet geworden.

De naamverwarring ontstaat door zijn speciale vermeerderingswijze. Net als alle varens bezit hij twee soorten bladeren:

  • - grote, lichtgroene, glanzende en sappige driehoekvormige bladeren die sterk ongelijk gelobd zijn en tot 70 cm lang kunnen worden. Deze noemen we de steriele bladeren.
  • - smalle, meer draadvormige en minder bladgroen bezittende bladeren met achterwaarts gerichte rolronde bladslipjes. Deze noemen we de fertiele bladeren.
  • Het zijn deze fertiele bladeren die in de rolronde bladslipjes de sporen dragen en ze verspreiden. De spoorelementen die neerslaan op de steriele bladeren ontwikkelen zich aan de bladrand tot een nieuwe plant die nadien losgelaten wordt. Opvallend is nu dat deze jonge plantjes ongelijk zijn aan andere jonge of moederplant. Het zijn dus allen individuen geworden die kunnen uitgroeien:
  • met dikke vlezige lichtgroene glanzende bladrozetten (op steriele bladereen gelijkend)
  • met gevederde bladeren (op fertiele bladeren gelijkend). Krijgen deze gevederde losdrijvende planten de kans om zich te wortelen kan hij zijn vorm behouden of de grofbladige vorm aannemen. Globaal kan men dus spreken over twee hoofdgroepen van individuen, namelijk:
    • planten met grote ingesneden of niet ingesneden bladeren die we blad op blad of eikeblad, noemen en in de literatuur meestal als Ceratopteris pteridioides is beschreven.
    • planten met fijne ingesneden bladeren die sumatravaren wordt genoemd en in de literatuur meestal als Ceratopteris thalictroides is beschreven. Door zijn enorme vermeerdering is het afsterven van dit éénjarig plantje nauwelijks merkbaar. Evenmin remt het groeirendement als hij op moerassige bodem, wateroppervlakte of submers gehouden wordt. Bij dit laatste is het wel raadzaam de bladrozet enkele cm boven de bodem te verankeren aan kienhout of kurkschors. Geplaatst tussen donkergroen gekleurde planten kan hij in een groot aquarium met goede voedingsbodem uitgroeien tot een enorme solitair. In kleinere aquaria houden we hem best op een schrale voedinsgbodem om de groeisnelheid binnen de perken te houden. Bij een krachtige belichting en hoge luchtvochtigheid en een temperatuur tussen 18 en 28 graden Celsius zal hij weinig problemen schenken. Zacht water (pH van 5,5 tot 7,5 en een KH van 5 tot 15) bevorderen zijn welzijn.

Voordelen van deze plant zijn:

  1. dat de snelle groei veel voedingszouten aan het water ontneemt, wat gunstig is in kweek en overbevolkte aquaria.
  2. als drijfplant de wortels een ideale beschutting geven aan jongbroed.
  3. zowel blad als wortel door de vissen graag als bijvoedsel genomen worden. Nadeel van de snelle groei is dat veel licht kan ontnomen worden aan andere planten, wat schadelijk is voor de fotosynthese. Helaas is deze van oudsher bekende echte waterplant de laatste jaren een beetje in de vergeethoek geraakt. Allerminst verdient ze dit. Het is zelfs zo dat hij in Afrika dankbaar als groente aanvaard is en in Japan zelfs als lenteprimeur geserveerd wordt. Of dit plantje nu nog de bescheidenheid van simpel plantje verdient, laten wij aan U, lezers, over.
Debelec.jpgWebdesign.jpgIbus-2018-VOOR-DRUK.jpgPoisson-dor.jpgStandaert.jpg
AquaValley.jpgDHondt.jpgtPassantje.jpgHayo.jpgBakkerij-Van-Huffel.jpgProxy-Delhaize-2018.jpg